ویژگیهای روان‌شناختی فضای مجازی
نظریه های ارتباطی یا روان‌شناختی ارتباط نزدیکی دارند. مسئله‌ی اثرپذیری در بیشتر این نظریهها به‌عنوان ستون فقرات محسوب میشود. حال به‌اجمال ویژگی های روان‌شناختی فضای مجازی مورد بررسی قرار میگیرند (دهقان، ۱۳۸۱).
۱) کاهش احساسات[۱]: به دلیل اینکه اغلب ارتباطات در این فضا به‌صورت نوشتاری است اغلب، فاقد احساسی است که در فضای واقعی از طریق قدم زدن، سخن گفتن به دست میآید. افراد با وجود امکانات ارتباطی در فضای مجازی دیگر اهمیتی به کیفیت روابط نمیدهند و این مسأله به کاهش بیشتر احساسات منجر میشود.
۲) متنگرایی[۲]: علیرغم امکانات چندرسانه‌ای موجود در فضای مجازی هنوز هم قسمت عمده‌ای از ارتباطات در فضای مجازی را ارتباطات متنی در قالب ایمیل و چت تشکیل میدهد.
۳) انعطافپذیری هویتی[۳]: افراد در فضای مجازی به دلیل نبود راهنماهای چهره ای میتوانند بازنمایی‌های متفاوتی از خود ارائه دهند.
۴) دریافتهای جایگزین[۴]: در ارتباطات مجازی شما میتوانید دیوارها را بشکنید، به حوزه‌ی خصوصی دیگران وارد شوید و حرفهایی که حاضر نیستید در ارتباط چهره به چهره به شما بگویند را بشنوید.
۵) جایگاههای مساوی شده[۵]: با کمی چشم پوشی میتوانیم مدعی شویم که جایگاه طرفین گفتگو در ارتباطات مجازی برابر است. برخی از متخصصان به این ویژگی فضای مجازی دموکراسی شبکه میگویند.
۶) انعطاف پذیری موقت[۶]: ارتباطات هم‌زمان یعنی اینکه دو نفر در یک‌زمان از طریق اینترنت با هم ارتباط برقرار کنند. در این‌گونه ارتباط اشخاص با افراد مختلف و گوناگونی ارتباط برقرار کرده و رفته‌رفته یاد میگیرند که با هرکسی چگونه باید ارتباط برقرار کنند.
۷) واپاشی رسانه ای[۷]: وابستگی شدید افراد به فضای مجازی باعث میشود که بخش های مهمی از فعالیت روزمره‌ی خود را در این فضا انجام داده و مختل شدن یکی از کارکردهای این فناوری‌های فراهم کننده فضای مجازی میتواند پدیدهی «چاله سیاه» را به وجود بیاورد. این پدیده زمانی اتفاق میافتد که به دلایل فنی یا غیر فنی دسترسی خود را به شبکه از دست داده و خود را در آشفتگی از دست دادن یکی از ابزارهای مؤثر شناخت مییابند.
۸) اعتیاد اینترنتی: یونگ (۱۹۹۶) معتقد است اعتیاد اینترنتی به معنای استفاده بیش‌ازحد از اینترنت است که گاهی به بیماریهای جسمی یا روانی منجر میشود. از دید او اتاق های گفتگو منبع اصلی اعتیاد اینترنتی هستند.
۹) افسردگی اینترنتی[۸]: واقعیت در مورد اینترنت این است که گاهی این رسانه ی جدید باعث بروز یک سری پیامدهای روانی برای کاربران میشود. به‌عنوان‌مثال اینترنت امروزه بخش بزرگی از زمانی را که میتوانیم با خانواده بگذرانیم به خود اختصاص میدهد. مواردی از افسردگی بر اثر استفاده ی مدام از اینترنت مشاهده شده که ثابت میکند این افسردگی چیزی بیش از یک فرض است (سورین و تانکارد، ۲۰۰۲، ترجمه دهقان، ۱۳۸۱).
۱۰) قمار بازی اینترنتی[۹]: قمار بازی اینترنتی هر نوع فعالیتی است که از طریق اینترنت صورت میگیرد و شامل نوعی شرکت در قرعه، شرط بندی یا انجام فعالیتی مبنی بر بخت و اقبال با هدف رسیدن به پول، جایزه یا نوعی امتیاز است (دهقان، ۱۳۸۱).
لیلا محمدپور, کتاب سبک زندگی و دلزدگی زناشویی.. در دست چاپ
[۱]. reduce feeling
[۲]. text-oriented
[۳]. flexible indentity
[۴]. download alternative
[۵]. have equal status
[۶]. the flexibility of temporary
[۷]. media decay
[۸]. internet depression
[۹]. internet gambling
سلام.بسیار عالی،
مختصر و مفید بود،بنده از مطالبتون استفاده کردم
امیدوارم موفق باشید
سلام و عرض ادب و احترام:
سپاسدار احسان نگاهتان هستم..
متقابلا بهترینها را برایتان آرزومندم. حضور سبزتان برقرار ان شاءالله.