در سال‌های دور، درست زمانی که تازه به کتابخواندن علاقه‌مند شده بودم، دوستی سوالی فلسفی از من پرسید. با اینکه قبلا در مورد آن مبحث مطالعاتی داشتم اما از پاسخ درماندم. بعد از آن اتفاق با خود گفتم چه فایده از خواندن و دانستن، وقتی درست در جایی که لازمشان داریم هیچ اطلاعاتی را به یاد نمی آوریم؟
سال‌ها گذشت و من کتابخواندن را رها نکردم. چراکه دریافته بودم لازم نیست همه چیز به زبان آید. آگاهی همچون جواهری در وجودت جا خوش میکند و راه را مینمایاند، درست زمانی که نمیدانی به کدام سو حرکت کنی.
https://instagram.com/the.daasay?utm_medium=copy_link
تأثیر کتاب بر روی سلامت روان، احساسات و توانمندی‌های ذهن بسیار شگفت‌انگیز است؛ مطالعه کتاب بر روی بهداشت و سلامت روان افراد جامعه تأثیر به سزایی دارد، به‌گونه‌ای که هر چه میزان مطالعه افزایش یابد، بیماری‌های روحی و روانی نظیر افسردگی و تنش‌های عصبی همچون استرس، کاهش می‌یابد.
یک جامعه برای برخورداری از سلامت فرهنگ و اقتصاد، در درجه اول به سلامت روانی افراد نیازمند است؛ قطعا این امر زمانی تا حدود بسیاری زمان محقق میشود که مردم آن جامعه به سمت کتابخوانی و مطالعه حرکت کرده و اقدامات لازم برای فرهنگ‌سازی در این زمینه صورت گیرد.
زندگی ما پر است از لحظات پرتنش، موقعیت‌های بحرانی و انتخاب هایی که حالا میفهمم برگرفته از “آگاهی پنهان” ی است که به واسطه‌ی کتابخواندن به دست می‌آوریم.
خاصیت کتاب این است که تورا طوری با خودت و درونیاتت مواجه میکند که در بزنگاه‌های زندگی به آنچه قبلا خوانده‌ای و حس کرده‌ای چنگ می‌زنی و از بحران‌ها می‌گذری. چراکه هر کتاب و نوشته‌ای دنیایی شگرف از دانسته‌ها و تجربیات نویسنده ی آن است.
بسیار شنیده‌ایم که افراد با انواع بیماری‌های روحی و حتی جسمی، به کتابخوانی توصیه میشوند. تحقیقات بسیاری در دنیا صورت گرفته است که تاثیرات شگرفت کتاب بر سلامت روان را تایید می‌کنند. یک نمونه ازین تحقیقات در سال ۲۰۰۹ توسط دانشمندان دانشگاه Sussex در انگلیس انجام شد. در این تحقیق جامع، ارتباط بین فعالیت‌های مختلف از جمله کتابخواندن با ضربان قلب و تنش‌های عضلانی مورد بررسی قرار گرفت.
نتیجه این تحقیق نشان داد که خواندن کتاب یا روزنامه فقط برای ۶ دقیقه، میزان استرس را تا ۶۸ درصد کاهش می‌دهد. این در حالی است که پیاده روی ۴۲ درصد، نوشیدن یک فنجان چای یا قهوه ۵۴ درصد و گوش دادن به موسیقی ۶۱ درصد، موجب کاهش تنش و استرس میشود.
به گفته محققان، توانایی در غوطه وری و حواس پرتی مطلق چیزی است که خواندن را به روشی کامل و منحصربه‌فرد برای کاهش استرس تبدیل می کند.
این تنها یک مورد از چندین اثر حیرت‌آور مطالعه کتاب بر سلامت روان است.
تعریف روان و سلامت روان:
مفهوم سلامت روان شامل آسایش ذهنی، احساس خود توانمندی،کفایت و شناخت توانایی خود در محقق ساختن ظرفیت‌های عقلی و هیجانی خویش است. یا به عبارتی سلامت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را باز می‌شناساند. روان در واژه با روح نیز برابر دانسته شده است. روان درهم‌آمیختگی منش انسان است که بیشتر در روانشناسی برررسی میشود و در پی برخورد رفتارها و احساسات نمود می‌یابد و رخداد آن ناپیدا است.
رابطه جسم و روان:
رابطه جسم و روان (جسم و روان) آن چنان نزدیک است که روان را « مجموعه تجربه انسانی که تابع یک نظام عصبی است» تعریف کرده‌اند. می‌توان گفت هیچ موضوع روانی وجود ندارد که نتوان آن را از دیدگاه فیزیولوژیک بررسی کرد. از طرف دیگر، مرز مشخصی بین جسم و روان وجود ندارد.
نظریه لایپ نیتس:
«لایپ نیتس» اعتقاد داشت روح و جسم مستقل از یکدیگر هستند، اما در مسیرهای موازی حرکت می‌کنند، در واقع هر رویه روانی به یک رویه جسمی مربوط میشود، ولی هیچ یک از آن‌ها عامل تغییر دیگری نیست. {نظریه موازی}
نظریه واتسون:
واتسون بنیانگذار رفتارگرایی معتقد بود که آنچه را روح می‌نامیم، چیزی جز رفتار نیست و هنگامی که بدین واقعیت توجه کنیم، می‌بینیم که روح و جسم در واقع یک ماهیت دارند، زیرا رفتار شکل بخصوصی از فعالیت فیزیولوژیک (جسم) است. این دیدگاه به نظریه هم ماهیتی معروف است.
تاثیر مطالعه بر مغز انسان:
اساسی‌ترین تاثیر مطالعه کتاب در ناحیه‌ای از مغز اتفاق می‌افتد که با درک زبان در ارتباط است، یعنی «کورتکس» گیجگاهی چپ مغز. پردازش موارد نوشتاری از حروف تا کلمه، جمله و داستان کامل، توجه نورون‌ها را به خود جلب میکند تا بتوانند اطلاعات را منتقل کنند.
این اتفاق زمانی که صحبت می‌کنیم نیز پدید می‌آید، ولی مطالعه طبیعی، مغز را تشویق میکند تا بیشتر فعالیت داشته باشد و عملکرد بهتری ارائه دهد. به طور معمول زمانی که مطالعه می‌کنید، زمان بیشتری برای فکر کردن دارید. فواید مطالعه بعد از کنار گذاشتن کتاب هم ادامه پیدا میکند، مطالعه کوچکی که در دانشگاه ایموری انجام شد، نشان می‌دهد بعضی از این فواید حتی تا ۵ روز بعد نیز باقی می‌مانند. این تاثیرات با نام فعالیت سایه شناخته میشود و مانند ماهیچه ذهن عمل می کند.
در حقیقت می‌توان این‌گونه تعبیر کرد که مطالعه کتاب برای بخش زبانی مغز همچون فعالیت فیزیکی و ورزشی عمل میکند. ولی این کتاب خواندن بخشی که مسئول فعالیت حرکتی است، یعنی شیار مرکزی مغز را نیز تقویت میکند، زیرا مغز یک اندام پرکار محسوب میشود.
برای مثال زمانی که کتابی در مورد انجام فعالیت‌های فیزیکی می‌خوانید، نورون‌هایی که این فعالیت‌ها را کنترل می‌کنند نیز درگیر میشوند. شاید در زمان خواندن کتابی که فردی در حال دویدن با اسب است، بدن شما درست مانند زمانی که در حال اسب‌سواری هستید، نباشد، ولی مغزتان مانند همان زمان عمل میکند. هرچه قسمت‌های بیشتری از مغز شما فعالیت داشته باشد، نتیجه به دست آمده برای عملکرد کلی شناختی ذهن بهتر است.
تاثیر مطالعه بر روان:
انسانیت انسان‌ها در گرو این است که بتوانند از تجربه انسانی همه انسان‌ها که قبل از خود زندگی می کردند استفاده کنند، این تجربیات می تواند از طریق کلمه انتقال یابند. پس همه انسان ها قابلیت و ظرفیت این را دارند که از همه خلاقیت‌ها، دستاوردها و توانایی که همه انسان‌ها در طول تاریخ داشته اند استفاده کنند، به شرط اینکه ابزار لازم را که خواندن و نوشتن است را داشته باشند.
کتابخوانی و سبک زندگی:
مطالعه، انسان را از هویت خود با خبر میکند و راه درست زیستن را به او می‌آموزد. کتاب همواره در تمامی دوره‌ها و زمان‌ها کمک حال بشر بوده است، تا آدمی با اندیشه‌های سالم در مسیر درست زندگی گام بر دارد.
اگر خوب دقت کنیم می‌توان اندیشه‌های درست را از درون یک کتاب بیرون کشید و آن را به عنوان یک الگوی درست در زندگی، قرار داد، کتاب در زندگی ما می‌تواند یک معلم باشد، تا اصول زندگی را به ما بیاموزد و اخلاق انسانی و معرفت را در وجود ما نهادینه کند. بشر نیاز دارد تفکر کند و از ژرفای خیال خود، به باطن جان فرو رود و به حقایق خلقت و وجود خود، آگاهی یابد. مطالعه، انسان را به پرواز در می‌آورد تا کمی از پستی و بلندی‌های روزگار فاصله بگیرد و در آسمان علم و اندیشه که منشأ آرامش است، سیر کند.
دلیل اکثر فکر‌های ناآرام و بیماری‌های روحی و تعصبات بی‌جا، از عدم مطالعه است، زیرا انسان دشمن چیزی است که نمی‌فهمد و تعصبات نادرستی که بر بعضی افراد حاکم است،ناشی از دانش کم است.
کتابخوانها در مقابل کتاب نخوان‌ها چه برتری دارند؟
بر اساس مطالعاتی که روان‌شناسان در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۹ انجام داده‌اند، کسانی که رمان می‌خوانند میان انسان‌ها بیشترین قدرت همدلی با دیگران را دارند و قابلیتی دارند با عنوان « تئوری ذهن» که در کنار آنچه خود به آن اعتقاد دارند، می‌توانند عقاید، نظر و علائق دیگری را مدنظر قرار دهند و درباره آن قضاوت کنند.
تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۰ ثابت کرده که هر چه بیشتر برای کودکان کتاب بخوانیم، «تئوری ذهن» در آن‌ها قوی‌تر میشود و در نهایت باعث میشود این بچه‌ها واقعا عاقل‌تر شوند، با محیط‌شان بیشتر انطباق پیدا کنند و قدرت درک‌شان بالاتر برود.
آن‌ها می‌توانند بدون این که عقاید دیگران را رد کنند یا از عقیده خودشان دست بردارند، از شنیدن عقاید دیگران لذت ببرند، تعجبی هم ندارد که کتابخوانها آدم‌های بهتری باشند. کتاب خواندن تجربه کردن زندگی دیگران با چشم غیرواقعی است، یاد گرفتن این نکته که چه طور بدون این که خودت در ماجرایی دخیل باشی، بتوانی دنیا را در چارچوب دیگری ببینی.
اگر دنبال کسی هستید که شما را تکمیل کند و فضای خالی قلب‌تان را پر کند، می‌توانید این کتابخوانها را در کافی‌شاپ‌ها، پارک‌ها و متروها پیدا کنید. چند دقیقه که صحبت کنید، آن‌ها را به جا خواهید آورد.
کتاب خواندن باعث تغییرات مثبت در عملکرد مغز و کارکردهای مغزی انسان می شود و در نتیجه کارکرد مطلوب و مناسب مغز باعث سلامت روانی بهتر میشود و خروجی سلامت روانی بهتر در زندگی باعث بروز رفتارهای مطلوب و تصمیمات مناسب‌تر و …. در زندگی میشود.
اما امروزه با توجه به پیشرفت علم ، مردم با استفاده از اینترنت به راحتی می توانند درباره هر موضوعی اطلاعات به دست بیاورند. متاسفانه کتاب و کتاب خوانی در خانواده ها بسیار کم شده است ، سوالی که پیش می آید این است که واقعا چرا امروزه مردم به ندرت کتاب می خوانند و یا حتی کودکان در سنین مدرسه علاقه کمتری به خواندن کتاب دارندآن هم با توجه به این که خواندن کتاب تاثیرات بسیار شگرفی بر سلامت مغز و روان انسان دارد؟
در ادامه این نوشتار به بررسی تاثیرات کتاب خوانی بر سلامت روان و ذهن می پردازیم.
بارها شنیده ایم که کتاب خوانی در سنین مختلف توصیه شده است ، به این جهت که تاثیر مستقیمی بر سلامت روان انسان دارد ولی شاید برای اغلب مردم این سوال پیش آید که چگونه خواندن کتاب بر سلامت روان تاثیر دارد؟ در این بخش از مقاله به برخی از تاثیرات شگرف کتاب خوانی اشاره می نماییم.
افسردگی تان را با مطالعه از بین ببرید: با توجه به تحقیقات به عمل آمده یکی از بهترین راهکار ها و روش ها برای درمان و مبارزه افسردگی خواندن کتاب می باشد.
کاهش استرس با استفاده از مطالعه: یکی از شیوه ها و راهکارهایی که برای کاهش استرس افرادی که همواره از استرس رنج می برند پیشنهاد می شود مطالعه کردن و خواندن کتاب می باشد ، طبق بررسی ها و تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته است ، افرادی که برای درمان استرس خود از کتاب و کتاب خواندن استفاده کرده اند سریع تر از کسانی که به روانشناس و مشاور مراجعه کرده اند توانسته اند بر استرس خود غلبه کنند.
کارکرد مغز با مطالعه کردن بیشتر می شود: با توجه به تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیده اند که انسان ها پس از مطالعه کردن باهوش تر می شوند ، زیرا مغز انسان پس از خواندن کتاب دچار تغییراتی می شود که در نهایت باعث بهبود عملکرد مغز می شود.
دایره لغات خود را با مطالعه کردن افزایش دهید: علاوه بر این که مطالعه کردن باعث بیشتر شدن دانش و آگاهی فرد می شود ممکن است در زمان مطالعه با کلماتی مواجه شوید که تاکنون در زندگی و به طور معمول از آن استفاده نکرده اید و با توجه به محتوای متن متوجه معنی آن می شود و به تدریج خواهید دید که به مرور زمان دایره لغات شما نسبت به قبل بالاتر رفته است.
کتاب خواندن حافظه و تفکر را تقویت می کند: افرادی که مطالعه می کنند در واقع مغز خود را زنده نگه می دارند زیرا زمانی که فردی کتاب می خواند با مطالب و مفهوم جدیدی آشنا می شود و آن را در حافظه کوتاه خود ذخیره می کنند همین عمل باعث می شود تا زوال عقل کاهش پیدا کند.
مهارت نوشتن خود را افزایش دهید: زمانی که کتابی را مطالعه می نمایید ناخودآگاه تحت تاثیر نوشتار و روش نگارش و نوشتن نویسنده قرار می گیرد و شیوه نویسندگی شما به مرور زمان تغییر می کند.
مطالعه انسان را اجتماعی می کند: شاید باور نکنید ولی مطالعه باعث می شود تا شما فردی اجتماعی شوید و علاقه و اشتیاق بیشتری به حضور در اجتماع داشته باشید ، پس می توان گفت که این روش برای افرادی که انزوا طلب و گوشه گیر هستند می تواند کارساز باشد.
نتیجه گیری:
مطالعه کتاب‌های خوب و سازنده، در سلامتی روان افراد جامعه، بسیار اثرگذار است؛ یک جامعه زمانی فعال و پویا خواهد بود که افراد آن از سلامت جسمی و روانی برخوردار باشند.
همانطور که در این نوشتار هم آمده است تأثیر کتاب بر روی سلامت روان، احساسات و توانمندی‌های ذهن بسیار شگفت‌انگیز است؛ مطالعه کتاب بر روی بهداشت روان افراد جامعه تأثیر به سزایی دارد، به گونه‌ای که هر چه میزان مطالعه افزایش یابد، بیماری‌های روحی و روانی نظیر افسردگی و تنش‌های عصبی همچون استرس، در میان قشرهای مختلف جامعه کاهش می‌یابد.
یک جامعه برای برخورداری از سلامت فرهنگ و اقتصاد، در درجه اول به سلامت روانی افراد نیازمند است؛ این امر، زمانی محقق خواهد شد که چاپ کتاب در یک سرزمین رونق داشته و مردم به سمت کتابخوانی و مطالعه سوق داده‌شوند. به همین جهت می‌بایست اقدامات لازم برای فرهنگ‌سازی در این زمینه صورت گیرد.
و در همین راستا انتشارات داسای با برداشتن گام های نخستین خود در مسیر سلامت روان سعی در ترویج فرهنگ کتابخوانی دارد. عزیزان همراه برای کسب اطلاعات بیش تر می توانند پیچ ما را در اینستاگرام به آی دی:
https://instagram.com/the.daasay?utm_medium=copy_link
https://instagram.com/the.daasay?utm_medium=copy_link
دنبال کنند.
انتهای پیام/
